تاریخ به روایت سیانور

ما نسل بی‌تفاوتی نیستیم؛ خودمان را نشان می‌دهیم. پایش که پیش آید با پدربزرگ بحث می‌کنیم و برای افکارش دلیل می‌خواهیم؛ آخر روزگار ما

بدجوری به روزهای جوانی آن‌ها گره خورده. از سال‌های بعد از انقلاب یا اگر دقیق‌تر بگویم، بعد از جنگ، کارگردانان سوژه جدیدتری برای ساخت

فیلم پیدا کرده بودند؛ فیلم و سریال بود که می‌ساختند درباره‌ی زمان طاغوت. از فیلم‌هایی ضعیف تا فیلم‌هایی که توجه خاص و عام و منتقدین را

جلب کرده بود. اما موضوعات معمولن یا در خانواده شاه خلاصه می‌شد یا نفوذ آمریکا و شوروی را نشان می‌داد. اما حالا درست سی و هشت

سال بعد از انقلاب، «بهروز شعیبی» دست به‌کار شده و فیلمی ساخته که کمتر منتقدی خرده گرفته. البته از کارگردانی که اولین تجربه‌اش

«دهلیز»  بود باید توقع زیادی داشت. حالا «سیانور» دومین تجربه‌ی بهروز شعیبی با مطرح کردن موضوعی متفاوت که کمتر به آن پرداخته شده

جوان‌های دهه‌ی سی و چهل تا هفتاد و هشتاد را  رو به‌روی پرده نقره‌ای میخ‌کوب کرده و تلنگری محکم به احزاب زده است.

شعیبی با هوش و ذکاوت موضوعاتی مثل عشق و تنفر ، جنایت و قتل ، شکنجه و اعتراف را در قالب یک فیلم گنجانده و در کنار همه‌ی این‌ها،

موضوع و هدف اصلی را که داستان مجاهدین خلق و عقاید مارکسیستی‌شان است به خوبی روایت کرده. همه‌چیز این فیلم با فیلم‌های دیگر فرق

می‌کند؛فیلم‌برداری‌اش طوری‌ست که انگار پای فیلم‌های دهه چهل نشستی؛ گریم و بازی بازیگران کاملن حرفه‌ای است. اصلن این‌طور بگویم که مثل

یک  ماشین زمان مخاطب را به دهه‌ی پنجاه برده و میان آدم‌های داستان رهایش کرده. دیالوگ‌ها و سکوت‌ها و موسیقی‌های به‌جا اجازه می‌دهد

مخاطب داستان را درک کند و کلمه به کلمه‌ی متن را در ذهنش جا دهد.

درکل باید بگویم بودن همچین کارگردانانی و نوشتن چنین فیلم‌نامه‌هایی یعنی حال سینمای ایران بهتر است و هنوز هستند کسانی که دغدغه

دارند و تلاش می‌کنند برای ارتقای سطح هنر و فرهنگ کشور و مهم‌تر از آن؛ شناساندن درست سیاست و تاریخ به نسل‌های بعد.

 

من از آن‌چه که در واقعیت می‌بینید ، از شهرم متنفرترم!

اهواز را هیچ‌وقت دوست نداشتم. از همان بچگی. دلیلی هم نداشتم. ولی همیشه خودم را در یکی از ویلاهای شمال تصور می‌کردم.

یا مثلن، یکی از خانه‌های تهران برای خودم می‌خواستم و گاهی هم فکر می‌کردم اگر اصفهان بودم، هروقت دلم می‌گرفت؛ می‌رفتم و در میدان

نقش‌جهان بستنی سنتی می‌خوردم. ولی برای اهواز هیچ فکری نداشتم.

هنوز هم خیال پردازم. اما نه مثل آن سال‌ها . حالا نقشه می‌کشم و برنامه‌ریزی می‌کنم برای قبول شدن در دانشگاه تهران یا علامه.

یا وقتی به شمال می‌روم یک دل سیر عکاسی می‌کنم که وقتی دلم برای خانه‌ام تنگ شد، با عکس‌هایم آرام شوم.

 

شما که نمی‌دانید ... ما اهوازی‌ها همه این‌طور هستیم. همه‌مان خسته‌ایم از زخم‌های جنگی که در هر کشوری زود التیام می‌یابد؛ اما این‌جا

روز به روز عمیق‌تر می‌شود. این‌جا یا باران اسیدی می‌بارد یا گِل! این‌جا جوان‌هایش از پیرهای محله‌ی شما خیلی پیر تر و شکسته‌ترند. شما که

نمی‌دانید در جا زدن و محتاج یک کلاس و استاد خوب بودن  یعنی چه! شما  آن جانباز شیمیایی که روزی هزاربار می‌میرد را نمی‌بینید.

شما فقط رقص و شادی آن جوانانی را می‌بینید که خط کشیده‌اند دور آرزوهایشان.

اهوازی که قلب ایران و نفس دنیاست و نفت و گازش همه‌جا خریدار دارد، از همه‌جا فقیر تر است. کاش حداقل از سرمایه‌ی مادی محروم می‌ماند،

که این شهر از سرمایه‌ی فرهنگی و اجتماعی هم خالی‌ست.

 

گاهی فکر می‌کنم بعضی از مردان قَدَرقدرت مملکت، یک پاک‌کن برداشته‌اند و این اهواز  لعنتی را پاک کرده‌اند از روی نقشه گنده‌ی اتاق‌شان.

همین اهوازی که حسرت خیلی چیزهارا در دلم می‌گذارد ... .

 

+ معتقدم اجتماع فرهنگ‌های مختلف باعث و بانی مشکلات این شهر شده. انگشت اتهام به سمت قبیله‌ی خاصی ندارم. خودِ من فارس هستم

و اعتراف می‌کنم به خیلی اشتباهات . اما شما خوب می‌دانید زندگی قبایلی کنار هم که هیچ شباهتی بهم ندارند و اتفاقن تضادهای زیادی دارند

چه ضربه‌ای به جامعه می‌زند.

و قاف حرف آخر عشق است؛ آن‌جا که نام کوچک من آغاز می‌شود

از صبح هی برنامه می‌ریزم و کارها را تندتند انجام می‌دهم تا ثبت این پست دیر نشود؛ اما آخر دیر رسیدم  ... .

 

در خانواده‌ای به‌دنیا آمدم که همه اهل شعر و هنر و موسیقی‌اند. می‌دانند چه چیزی روح‌شان را جلا می‌دهد و حال روح و جان‌شان را خوب

می‌کند.بابا زیاد شعر می‌خواند. گاهی سه‌تار و گاهی نی می‌زد و سنتور را بهتر از همه بلد بود. صدای شجریان یا ناظری معمولا با خاطرات

مسافرت‌ها وشمال رفتن‌هایمان گره می‌خورد. به‌قولی؛ این‌جا همه اهل دل بودند!

بچه‌ که بودم و تازه به این خانه آمده بودیم مامان یک کتاب‌خانه بزرگ و مجلل خرید. بیش‌تر ازش می‌ترسیدم تا این‌که بخواهم عاشق‌اش باشم.

ازکتاب‌خواندن هم که متنفر بودم و ... . همه‌ی این‌ها مرا از عذاب وجدانی که به جان‌م می‌افتاد راحت می‌کرد. عذاب کتاب نخواندن!

کلاس سوم بودم که یک‌روز اتفاقی، کتاب «آینه‌های ناگهان» قیصر امین‌پور را روی میزم دیدم. به طبع، با کتاب بیگانه بودم و با کتابِ شعر بیگانه‌تر!

کتاب را برداشتم و بازش کردم؛ « ای مثل روز آمدن‌ات روشن ... »؛انگار همین کلمات کافی بودند تا مست و کلافه‌ام کنند.

از همان‌جا بود که  شدم نفر اول مشاعره و پایه‌ی شب شعرهای مدرسه .یکی دوسال بعد هم که ورودم به رادیو و ... .

همان یک‌روز و همان یک‌خط مرا کشاند سمت ادبیات و هنر و موسیقی. هنوز هم نمی‌دانم آن کتاب با دل و جان‌ام چه کرد...

 

قیصر امین‌پور برای من در ادبیات ایران یک پدیده است. یک شاهکار . شعرهایش عطر و بوی انسانیت و شرافت و عشق می‌دهند !

 

هشتم آبان | بزرگداشت قیصر امین‌پور

خدا آدم‌هارا با آرزوهایشان امتحان می‌کند

دیروز جلسه‌ای بودم که پر بود از آدم‌های کله‌گنده و آقازاده‌های خوشبخت. جلسه‌ای پر از آمار‌های دروغ و قول‌های الکی دولت. جلسه‌ای که

زخم‌های دل‌م را بیش‌ترمی‌کرد. وسط جلسه لعن می‌فرستادم به خودم که:« نان‌ات نبود؛ آب‌ات نبود؛ سیاسی شدن‌ات چه بود؟»

ولی خب مومن بودم که وقتی پایم را بیرون بگذارم می‌شوم همان دختر احساساتی‌ای که سرش درد می‌کند برای بحث سیاسی!

جلسه آن‌قدری بیخود و بی‌جهت بود که تقریبن تماس‌ها(پیامکی) و کارهای اینترنتی‌ام را توانستم انجام دهم!

چون می‌خواستم به ترافیک ظهر چهارشنبه نخورم آخرهای جلسه بود به گمانم؛ که کیف‌ام را انداختم روی شانه و بیرون آمدم.

هوا خنک بود و آفتاب پاییز بیش‌تر شکل و شمایل آفتاب اردیبهشت را داشت. عمدن روی برگ‌های خشک راه می‌رفتم؛ صدای خش‌خش‌شان

مثل مسکن دردم را آرام می‌کرد.

همه‌ی کارهای نکرده رامرور کردم و یک برنامه کلی برایشان ریختم. هر چه‌قدر سر و ته‌شان کردم و هم‌زدم‌شان؛ دیدم نه؛ نمی‌شود. نمی‌رسم.

زندگی‌ام رفته روی دور تند. تصاویر، آن حالتِ آرام و زیبایشان را ندارند و هیچ‌چیز واضح نیست. نمی‌شود کاری کرد. خدا چشم‌هایش را روی آرزوهای

من بسته. نه که بخواهم ناشکری کنم؛ نه! اما بدجوری دارد با آرزوهایم امتحانم می‌کند. شاید می‌خواهد بداند از کدام دست می‌کشم و کدام را

سفت و سخت می‌چسبم. قید کدام آدم‌را می‌زنم و دل کدام را بیش‌تر به دست می‌آورم.

 

خدا آدم‌هارا با آرزوهایشان سخت امتحان می‌کند.

 

+ دیشب که پست قبل را نوشتم دلم پر بود و خسته بودم. از بچگی عادت نداشتم حرف‌هایم را به کسی بگویم ؛ از ترس از دست دادن‌شان نبود.

بیش‌تر اعتمادی بود که شکل نمی‌گرفت. نه آن اعتماد تکراری و کلیشه‌ای. آن اعتمادی که بشود کلید دل من و درددل‌هایم بیرون بیایند...

همیشه ترس از قضاوت شدن دارم . قضاوتی که آدم‌ها بیش‌از هر خصلتی خوب یادش گرفته‌اند.

الحق که «هنگام خزان است»

   لطفن یک‌نفر بیاید؛ پارچه سفیدی دست‌ش بگیرد و گرد زردِ بی‌روح و زشتی که روی دامن پاییز نشسته را پاک کند!

 آخر قرار بود فقط چنارها زرد شوند و خیابان‌ها صحنه‌ی اجرای سمفونی خشکِ خش خش برگ‌هاشوند ...

 قرار نبود خاطره‌ای مرور شود و زخمی سر باز کند...

 

  + هیچ‌وقت دوست نداشتم حال ناخوش‌م رو با مخاطب‌های وبلاگ/اینستاگرام ام  شریک بشم. اما اول و آخرش این وبلاگ تنها پناه منه...

 

  +گوگوش یه آهنگی داره که می‌گه:«آدم خیلی حقیره ... بازیچه‌ی تقدیره»

 اولین بار که شنیدمش گارد گرفتم، اما حالا مومن شدم به حقارت انسان در برابر اتفاقاتی که معمولن مسئولیتی در قبال‌شون نداره و نمی‌تونه

 تغییرشون بده وتنها راه، قناعت به بدترین شرایطه!

 

  + این پست هیچ‌ربطی به سیبیل و زلف یار و خاطرات خیابون ولیعصر توی پاییز نداره ! دغدغه‌های سنین نوجوونی هم نیست... دلگیری از شرایط

 کاملا واقعی و سختی هست که برای هر آدمی پیش میاد؛ دقیقن زمانی که می‌تونه با یه انقلاب همه‌چیز رو حل کنه...

 

که من با تو دلِ امیدوارِ دیگری دارم ...

هفته‌ی شلوغی داشتم؛ پر از کار و درس و جلسه . از آن هفته‌های نفس‌گیر...

معمولا با زندگی می‌جنگم و کم پیش می‌آید تسلیم شوم؛ اما این‌بار رسما کم آوردم و دستانم را بالا بردم و کمی وقت خواستم

تا خودم را از میان این‌همه شلوغی و همهمه بیرون بکشم...

می‌دانی؟...

بعضی فکر و خیال‌ها دست خودت نیست؛ هرچقدر پس‌شان بزنی باز یقه‌ات را می‌چسبند و امان نمی‌دهند نفس بکشی...

غروب جمعه ؛ وقتی مامان‌جون* از صحن انقلاب و روبروی گنبد زنگ زد؛ گذاشت سلامی بدهم و صدای حرم را بشنوم؛ فهمیدم

دقیقا زمانی که فکرش را نمی‌کنم ؛ به همه‌ی عالم و آدم رو می‌زنم جز آن‌ها؛ خودشان پیگیر کارم می‌شوند، مهر و امضا ها را

می‌گیرند و آرامش را ضمیمه‌ی زندگی‌ام می‌کنند...

 

1* مادربزرگ مادری‌ام را «مامان‌جون» خطاب می‌کنم :)

 

+ من رو بابت نبودن‌ها و بی‌معرفتی‌هام ببخشید؛ جبران می‌کنم همه‌ی مهربونی و محبت‌تون رو :)